Gırtlak boynun ön tarafında yer alan, solunum yolunda bir köprü, yutmada önemli bir yere sahip olan ses organımızdır. Kanserlerinde ses kısıklığı, yutma güçlüğü, nefes darlığı gibi şikayetler sık gözlenir.
Gırtlak (larinks veya larenks) nedir? Boynun ön tarafında, soluk borusunun üst kısmında yer alan bir solunum ve ses organıdır. Boynun ön tarafında; yetişkinlerde 3. ve 6. , bebeklerde ise 2. ve 4. boyun omurları hizasında bulunur. Basit bir kutu görünüşünde olan gırtlak; kıkırdak, zar ve bağlardan yapılmış önemli vazifeleri bulunan bir organdır. Solunum yolunun üst kısmını oluşturmakla birlikte, yutma esnasında soluk borusuna yiyeceklerin kaçmasını önlediği gibi ve aynı zamanda ses çıkartmamızı sağlayan önemli bir organdır.
Gırtlak Kanseri Nedir? Bütün organlarda olduğu gibi, gırtlak tümörleri de iyi huylu (selim) ve kötü huylu (habisi malign) olmak üzere ikiye ayrılır.
Gırtlağın iyi huylu tümörleri sıklık sırasına göre papillomlar, fibromlar, anjiomlar,nodüller ve poliplerdir. Papillomların nedeni bazı virüslerdir, ses teki nodülleri ve polipleri ise sigara içen kişilerde veya sesin kötü kullanılması sonrasında oluşurlar. Genellikle ilk belirti ses kısıklığıdır. Çok büyük olan tümörler ses kısıklığına sebep olabilirler.
Gırtlağın kötü kuylu (habis,malign) tümörleri veya kanserleri sigara-alkol kullanan kişilerde sıklıkla görülen bir durumdur. Genellikle 40 yaşından sonra görülen bu kanser, özellikle erken farkedilirse tedavisi oldukça başarılıdır. Erken belirtileri kanserin yerleşim yerine göre değişiklik göstermektedir. En sık ses teli denilen vokal kordlar üzerine görülmektedir ve ses kısıklığı, seste çatallaşma ilk şikayetlerdir. Sonrasında nefes almada güçlük az da olsa yutma-yutkunma problemleri ve ağızdan kan gelmesi gibi şikayetler izlenebilir. Genellikle geç dönem belirtileri ise nefes darlığı, yutma güçlüğü, aşırı zayıflama, öksürük, kanlı balgam, boyundaki lenf bezlerinde şişlik ve ağrılar görülmektedir.
___
Gırtlak Kanseri Tanısı Nasıl Konur? Üstte sayılan şikayetleri olan hasta en kısa zamanda bir uzmana muayene olmalıdır. Endoskopların yardımı ile gırtlak muayene edilir. Ses teli hareketleri izlenir. Kitle olup olmadığı kontrol edilir. Eğer şüphenilen bir bölge varsa tetkik olarak bilgisayarlı tomografi ve/veya manyetik rezonans görüntüleme istenebilir. Sonrasında hasta süspansiyon larengoskopi (direkt larengoskopi) altında şüphenilen bölgeden biyopsiler alınır ve patolojiye incelenmek üzere gönderilir. Patoloji sonuçlarına göre hastaya tanı konur.
Gırtlak Kanseri Tedavisi Nedir? :
Cerrahi ve ışın(radyoterapi) olarak iki seçenek sunulabilinir. Özellikle erken dönem gırtlak kanserlerinde ışın(şua) tedavisinin başarı şansı cerrahi tedaviyle hemen hemen aynı orandadır. Ancak ilerlemiş veya yerleşimi riskli olan bölgelerdeki kanserler için ameliyat kaçınılmazdır. Bazı tümörler lazer yardımıyla kolaylıkla çıkartılabilinir ancak özellikle gırtlak kıkırdağını aşan, ses tellerini felç eden tümörlerde daha geniş ameliyatlara gereksinim duyulabilinir.
Erken teşhis edilen gırtlak kanserlerinde tedavi oldukça başarılıdır. İki haftayı geçmiş ses kısıklığınız varsa, sigara-alkol kullanıyorsanız mutlaka bir uzmana muayene olmanızda fayda vardır.